تاریخ های محلی ایران
حسن رستمی؛ عباس قدیمی قیداری
چکیده
مشروطیتِ ایران موجد نهادهای مدنی و مردمی گشت که در تاریخ ایران پیشینه و سابقه‌ای نداشت. انجمن‌های ایالتی و ولایتی یکی از اصیل‌ترین نهادهای برخاسته از جریان مشروطه‌خواهی و از خواسنه-های بنیادین مشروطه‌خواهان بود که در اولین دورۀ مجلس شورای ملی به تصویب رسید و حلقۀ ارتباط مردم با دولت و مجلس گردید. شهر زنجان از جمله نقاطی بود که در ...
بیشتر
مشروطیتِ ایران موجد نهادهای مدنی و مردمی گشت که در تاریخ ایران پیشینه و سابقه‌ای نداشت. انجمن‌های ایالتی و ولایتی یکی از اصیل‌ترین نهادهای برخاسته از جریان مشروطه‌خواهی و از خواسنه-های بنیادین مشروطه‌خواهان بود که در اولین دورۀ مجلس شورای ملی به تصویب رسید و حلقۀ ارتباط مردم با دولت و مجلس گردید. شهر زنجان از جمله نقاطی بود که در آن انجمن ولایتی دایر شد، اما به موازات ابهام در حوادث مشروطۀ این شهر، کارنامۀ انجمن ولایتی زنجان نیز در سایه قرار گرفت. مسئله اصلی این پژوهش عملکرد انجمن ولایتی زنجان و نسبت آن با جریان مشروطه‌خواهی در ایرانِ عصر مشروطه است. این مقاله با گردآوری داده‌های کتابخانه‌ای، اسنادی و استفاده از منابع اصیلی چون روزنامه‌های عصر مشروطه و تجزیه و تحلیل این داده‌ها به روش توصیفی-تبیینی این موضوع را مورد بررسی قرار داده است. براساس یافته‌های پژوهش عملکرد انجمن ولایتی زنجان در جهت نیل به اهداف مشروطه با فراز و فرودهایی همراه بوده است که وابستگی اعضای انجمن به طبقات فرادست، روابط خویشاوندی با گروه‌های مخالف، ضعف مشروطه-طلبان، رقابت‌های علما، الویت بخشی به منافع شخصی و حوادث جاری مشروطه در تهران و تبریز به عنوان پایگاه‌های اصلی مشروطیت، بر فعالیت‌هایشان تأثیر گذاشت. با توجه به این عوامل کارنامۀ انجمن ولایتی زنجان در عصر مشروطه با ناکامی در تحقق خواسته‌ها و اهداف جریان مشروطه-خواهی همراه گردید.
